លិខិតមិត្តអ្នកអាន៖​ មាត្រា៨០នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញឆ្នាំ៩៣

Source: VOD
ដោយ VOD Admin​​ | ថ្ងៃចន្ទ ទី៣០ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០១៦

រដ្ឋធម្មនុញ្ញខ្មែរឆ្នាំ៩៣ បើគិតមកដល់ពេលនេះមានអាយុជាង២០ឆ្នាំហើយ មើលទៅចាស់ដែរហើយ ប៉ុន្តែអ្នកអនុវត្តចាស់ៗមួយចំនួនដែលផ្តល់យោបល់ដោយបណ្ឌិតក្មេងៗនោះបានធ្វើឱ្យរដ្ឋធម្មនុញ្ញទៅជាគ្មានន័យ ទន់ល្វិល្វ៉ក់ដូចចេក ការពារមិនបានតំណាងរាស្ត្រ អ្នកបម្រើរាស្ត្រឡើយ។ ការពារមិនបានដោយសារតែអភ័យឯកសិទ្ធិ ឬសិទ្ធិដែលត្រូវបានការពារលើសពីគេ លើសរាស្ត្រនិងមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់មួយចំនួននោះក្លាយជាគ្មានន័យនៅពេលអំណាចផ្តាច់ការនៅមានអត្ថិភាព នៅពេលគេធ្វើឱ្យមាត្រា៨០នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញត្រូវបានបកស្រាយផ្សេងពីគោលបំណងច្បាប់។ បើចឹងចង់សាកល្បងបកស្រាយមាត្រា៨០ហ្នឹងលេងៗមើល តើមាត្រាហ្នឹងគេចង់មានន័យយ៉ាងម៉េច គោលបំណងយ៉ាងណាវិញ?

មាត្រា៨០ត្រូវបានចែកជា៥វាក្យខណ្ឌ ដែលវាក្យខណ្ឌទី១ និងទី២ ចែងថា “តំណាងរាស្ត្រមានអភ័យឯកសិទ្ធិសភា។ តំណាងរាស្ត្ររូបណាក៏ដោយមិនអាចត្រូវបានចោទប្រកាន់ ចាប់ខ្លួន ឃាត់ខ្លួន ឬឃុំខ្លួន ដោយហេតុពីបានសំដែងយោបល់ ឬបញ្ចេញមតិក្នុងការបំបែញមុខងាររបស់ខ្លួនសោះឡើយ”។ កថាខណ្ឌទាំងពីរនេះងាយយល់ទេគឺក្នុងការបំពេញមុខងាររបស់ខ្លួនក្នុងជីវភាពជាអ្នកតំណាងរាស្ត្រនៅក្នុងអាណត្តិរបស់ខ្លួន ជាពិសេសគ្រប់រូបភាពនៃការបញ្ចេញមតិមិនត្រូវបានចាត់ទុកថាមានទោសឡើយ ពោលគឺស្ថិតក្នុងក្របខ័ណ្ឌនៃតួនាទី និងមុខងាររបស់ខ្លួន។ ចំណុចនេះបានបញ្ជាក់យ៉ាងច្បាស់ថាក្នុងមុខងាររបស់ខ្លួន មុខងារជាអ្នកតំណាងឱ្យរាស្ត្រ! ដែលផ្ទុយពីមតិខ្លះលើកឡើងថាមានអភ័យឯកសភាមានតែនៅក្នុងសភាប៉ុណ្ណោះ ពេលចេញពីសភា ពេលទៅហូបគុយទាវ ឬទៅដល់ផ្ទះលែងមានហើយ។

បន្ទាប់មកទៀត វាក្យខណ្ឌទី៣ សំខាន់ណាស់សម្រាប់ពេលដូចបច្ចុប្បន្ន។ វាក្យខណ្ឌនេះមានខ្លឹមសារ “ការចោទប្រកាន់ ការចាប់ខ្លួន ការឃាត់ខ្លួន ឬការឃុំខ្លួនសមាជិកណាមួយនៃរដ្ឋសភានឹងអាចធ្វើទៅកើត លុះត្រាតែមានការយល់ព្រមពីរដ្ឋសភា ឬគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍របស់រដ្ឋសភា ក្នុងចន្លោះសម័យប្រជុំនៃរដ្ឋសភា វៀរលែងតែក្នុងបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាក់ស្តែង។ ក្នុងករណីខាងក្រោយនេះ ក្រសួងមានសមត្ថកិច្ចត្រូវធ្វើសេចក្តីរាយការណ៍ជូនរដ្ឋសភា ឬជូនគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍របស់រដ្ឋសភាជាបន្ទាន់ដើម្បីសម្រេច” បានន័យថា ប្រសិនបើតំណាងរាស្ត្រណាមួយបានប្រព្រឹត្តបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌជាក់ស្តែង ក្រសួងមានសមត្ថកិច្ច ត្រូវប្រាប់ទៅរដ្ឋសភា ឬគណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃរដ្ឋសភាជាបន្ទាន់។ អញ្ចឹងតើរាយការណ៍ដើម្បីអ្វី? រាយការណ៍ដើម្បីឱ្យរដ្ឋសភាកោះប្រជុំក្នុងការសម្រេចលើករណីរបស់តំណាងរាស្ត្រណាម្នាក់។ តើសម្រេចលើស្អី? សម្រេចទៅលើអភ័យឯកសិទ្ធិសភាថាត្រូវដកឬមិនដកអភ័យឯកសិទ្ធិ ដើម្បីឱ្យតុលាការបន្តនីតិវិធីរបស់ខ្លួន ដោយត្រូវការសំឡេងពីរភាគបីនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល ដែលមាននៅក្នុងវាក្យខណ្ឌទី៤ “សេចក្តីសម្រេចរបស់គណៈកម្មធិការអចិន្ត្រៃយ៍របស់រដ្ឋសភាត្រូវដាក់ជូនសម័យប្រជុំរដ្ឋសភាខាងមុខ ដើម្បីអនុម័តតាមមតិភាគច្រើនពីរភាគបីនៃសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល” មានន័យថានៅពេលរដ្ឋសភាសម្រេចដកអភ័យឯកសិទ្ធិតំណាងរាស្ត្ររួចហើយ តុលាការអាចបន្តនីតិវិធីលើតំណាងរាស្ត្ររូបនោះបានហើយ។ ចុះបើរដ្ឋសភារកសំឡេងមិនបានពីរភាគបីដើម្បីដកអភ័យឯកសិទ្ធិ គិតយ៉ាងម៉េច? យើងត្រូវបកទៅរកវាក្យខណ្ឌទី២ដដែល ដូចនេះតុលាការត្រូវផ្អាកនីតិវិធីសិន ហើយដោះលែងតំណាងរាស្ត្រវិញឱ្យចូលធ្វើការធម្មតារង់ចាំដល់ចប់អាណត្តិអស់អភ័យឯកសិទ្ធិដោយស្វ័យប្រវត្តិទើបអាចចាត់ការតាមនីតិវិធីបន្ត។ ធ្វើចឹងទើបមិនមាននិទណ្ឌភាពដោយសារអភ័យឯកសិទ្ធិ។

ដោយឡែកប្រសិនបើរដ្ឋសភាយល់ឃើញថាការឃុំខ្លួន ការចោទប្រកាន់តំណាងរាស្ត្រណាមួយមិនមានភាពចាំបាច់នៅក្នុងកាលៈទេសៈនោះ ឬចង់ផ្អាកនីតិវិធីតុលាការមិនឱ្យបន្តទៅមុខ ហើយទុកឱ្យតំណាងរាស្ត្រណាមួយនៅបន្តធ្វើការទៀតសិន ត្រូវបានបញ្ជាក់នៅក្នុងវាក្យខណ្ឌចុងក្រោយ“ក្នុងករណីទាំងអស់ខាងលើនេះ ការឃុំខ្លួន ការចោទប្រកាន់តំណាងរាស្ត្រណាមួយត្រូវផ្អាក ប្រសិនបើរដ្ឋសភាបានបញ្ចេញមតិឱ្យផ្អាកតាមមតិភាគច្រើនបីភាគបួននៃចំនួនសមាជិករដ្ឋសភាទាំងមូល”។ មានន័យថាតុលាការបានបន្តនីតិវិធីរបស់ខ្លួនលើតំណាងរាស្ត្រដែលបានដកអភ័យឯកសិទិ្ធរួចហើយ រដ្ឋសភាបានអនុម័តតាមមតិភាគច្រើនបីភាគបួនដើម្បីស្នើដល់តុលាការដើម្បីផ្អាកនីតិវិធីសិន រង់ចាំដល់ចប់អាណត្តិទើបអាចបន្តនីតិវិធីទៀត។

សរុបមក មាត្រា៨០ មានខ្លឹមសារគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការការពារតំណាងរាស្ត្រពីការឃុំខ្លួន ចោទប្រកាន់នានានិងបានផ្តល់បុព្វសិទ្ធិដល់សភាក្នុងការផ្អាកនីតិវិធីតុលាការបាន ព្រោះការផ្អាកនីតិវិធីតុលាការមិនមែនបានន័យថាតំណាងរាស្ត្រណាម្នាក់អាចរួចខ្លួនពីអំណាចយុត្តាធិការនោះទេ។ និយាយរួម ប្រសិនបើមិនមានការដកអភ័យឯកសិទ្ធិសភារបស់សមាជិកសភាណាម្នាក់នោះទេ តុលាការមិនអាចបន្តនីតិវិធីរបស់ខ្លួនបានឡើយ ហើយក៏គ្មានចំណុចណានៅក្នុងមាត្រា៨០ចែងថាសំឡេភាគច្រើនដាច់ខាតរបស់រដ្ឋសភាអាចឱ្យតុលាការបន្តនីតិវិធីរបស់ខ្លួនលើតំណាងរាស្ត្រណាម្នាក់បានដែរ។

ខ្ញុំចង់និយាយថា “មានច្បាប់ល្អជារឿងមួយ ប៉ុន្តែបើការអនុវត្តមិនល្អវាអាក្រក់ជាងអត់ច្បាប់ទៅទៀត”៕

ដោយ លោក សក្កដា ប្រយុទ្ធ

សរសេរមកកាន់លោក សក្កដា ប្រយុទ្ធ តាមរយៈbroyuth@gmail.com

2016 World Day for Safety and Health at Work: ILO-BFC and MoLVT joint effort to address workplace stress

11 May 2016 
Better Factories Cambodia

Today, workers all over the world are facing significant pressure to meet the demands of modern working life. Work-related stress is now generally acknowledged as a global issue affecting all countries, all professions and all workers both in developed and developing countries. This is according to a new ILO study entitled “Workplace Stress: A Collective Challenge”.

BFC Programme Manager Esther Germans addressing on her speeches on workplace stress to approximately 1,300 workers at Roo Hsing Garment Co Ltd.

The study demonstrates that high levels of stress directly impact productivity of enterprises since they are associated with increased absenteeism and turnover, reduced motivation, higher staff turnover and reduced efficiency. The workplace factors that can cause stress are called psychosocial hazards.

Every year, approximately two million workers lose their lives through accidents and occupational diseases related to their work. In addition, there are 270 million occupational accidents and 160 million occupational diseases each year, incurring US$ 2.8 trillion in costs for lost working time and expenses for treatment, compensation and rehabilitation.

For Cambodia, according to the National Social Security Fund in 2015, 181 workers died as a result of work-related accidents, costing approximately US$ 3 million for treatment, compensation and rehabilitation. There were 2,073 incidents of workers fainting and one of the main reasons for the fainting was psychosocial hazards.

The theme of the World Day for Safety and Health at Work this year is “Workplace Stress: A collective challenge”. In Cambodia, the ILO-BFC in collaboration with the Ministry of Labour and Vocational Training (MoLVT) organised this event to create greater awareness on the collective challenge around stress at the workplace. The event was held on 09 May 2016 at Roo Hsing Garment Co., Ltd.

Hundreds of white T-shirts, caps, banners and a comedy show were designed to spread a wider occupational safety and health message to workers, employers and other relevant stakeholders.

In front of representatives of the government, employers, trade unions and hundreds of factory workers, Ms. Esther Germans, Programme Manager of Better Factories Cambodia (BFC), said workplace stress can be caused by many factors, including insecurity about job stability, workload, long working hours and conflict at the workplace. She added that high levels of stress can eventually lead to suicide.

To address this issue, Ms. Germans suggested that “we need to collectively ensure that labour law and safety at the workplace are correctly implemented. Additionally, improving a good relationship between workers and management in respecting the rules and talk in good faith is also needed”.

The BFC Programme Manager believes that a social dialogue between the tripartite parties is necessary to ensure safe, profitable and respected workplaces throughout Cambodia.

Labor Minister Ith Sam Heng expressed his appreciation on the collaboration between BFC and MoLVT with respect to strengthening labour inspections and improving working conditions in garment factories. The MoLVT also continues its effort and law enforcement and an effective conciliation mechanism with all partners and relevant stakeholders in order to prevent and protect work-related accident at workplace and enterprises. The Minister added that solidarity and high commitment from key tripartite such as government, employer and employee are necessary.

This is the 11^th celebration of the World Day for Occupational Safety and Health. The first event was conducted in 2006.